Sprawy o wyłączenie wspólnika trwają zazwyczaj dość długo; po wielu miesiącach masz już ten korzystny prawomocny wyrok, ale… musisz wiedzieć, że to jeszcze nie wszystko. To znaczy prawomocny wyrok nie jest definitywnym zakończeniem sprawy – jeśli nie zostanie spełniony bardzo istotny warunek Po uzyskaniu prawomocnego wyroku wyłączającego wspólnika ze spółki jest jednak jeszcze coś naprawdę ważnego. (doradzam zawsze rozważyć tę kwestię już na etapie wnoszenia pozwu do sądu).
A chodzi o to, iż:
Trzeba zadbać o to, aby udziały tego wykluczonego przez sąd wspólnika przejęli pozostali wspólnicy, (ewentualnie mogą to być także osoby spoza spółki) W sprawach o wyłączenie wspólnika ze spółki cenę za udziały, jak i termin wykonania określa sąd. (Tak, zazwyczaj dopuszczany jest dowód z opinii biegłego sądowego). Czy wiesz co w sytuacji, gdyby nie było osoby, która będzie zainteresowana zapłaceniem za udziały ustalonej przez sąd ceny?
Tak, to problem większy, niż mogłoby Ci się wydawać. Jeśli cena ustalona przez sąd nie zostanie zapłacona w terminie, orzeczenie o wyłączeniu stanie się bezskuteczne. W takiej sytuacji nie dojdzie do wyłączenia wspólnika ze spółki.
Tak właśnie stanowi przepis:
Udziały wspólnika wyłączonego muszą być przejęte przez wspólników lub osoby trzecie. Cenę przejęcia ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości w dniu doręczenia pozwu.
Jeszcze raz – zgodnie z treścią przepisu to sąd ustala cenę przejęcia (oczywiście jak już wspomniałam – przy pomocy biegłego)
A jeśli wspólnik otrzymał określoną sumę z tytułu przejęcia udziałów?
Zgodnie z treścią przepisu:
Wspólnika prawomocnie wyłączonego, za którego przejęte udziały zapłacono w terminie, uważa się za wyłączonego ze spółki już od dnia doręczenia mu pozwu; nie wpływa to jednak na ważność czynności, w których brał on udział w spółce po dniu doręczenia mu pozwu.
Zgodnie z orzecznictwem:
Wyłączenie wspólnika w rozumieniu art. 266 § 1 k.s.h. jest szczególną, uregulowaną w prawie instytucją sądowego wyłączenia ze spółki z o.o. wspólnika z ważnych, leżących po stronie wspólnika przyczyn, które uniemożliwiają pozostałym wspólnikom kontynuację spółki z danym wspólnikiem. Należy także zaznaczyć, że udziały wyłączonego wspólnika muszą zostać przejęte przez wspólników lub osoby trzecie – nie jest w szczególności możliwe ich umorzenie w jakimkolwiek trybie. Udziały te w żadnym razie nie mogą zostać przejęte przez spółkę (argumentum ex art. 201 § 1 k.s.h.).
Instytucja z art. 266 k.s.h. ma na celu umożliwienie sprawnego funkcjonowania spółki, w której wewnętrzne animozje wspólników paraliżują działalność spółki i przez to zagrażają jej dalszej egzystencji.
(wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 marca 2017 r.)
Przejęcie udziałów musi być całkowite, przez wspólników lub osobę trzecią.
Reasumując: muszą być spełnione trzy warunki:
- sąd musi orzec o wyłączeniu
- udziały muszą być przejęte
- musi być zapłacona cena.
Samo wydanie orzeczenia przez sąd, choćby orzeczenie było już prawomocne, nie powoduje jeszcze wyłączenia wspólnika, tj. utraty przez niego członkostwa w spółce.
Warunkiem koniecznym do skutecznego i pełnego wyłączenia jest zapłacenie ustalonej przez sąd ceny przejęcia we wskazanym terminie wraz z odsetkami.
